Lichaam ter beschikking stellen
De Wet op de lijkbezorging (artikel 68/lid 1) staat het toe dat mensen hun lichaam na overlijden ter beschikking stellen van de wetenschap. De lichamen die ter beschikking worden gesteld in Nijmegen worden ‘gebruikt’ door het Radboudumc.
De lichamen worden gebruikt voor de medische wetenschap. Het kan bijvoorbeeld zijn dat specialisten in opleiding bepaalde handelingen kunnen leren op een lichaam. Het kan ook voorkomen dat artsen een lichaam gebruiken om te oefenen op een speciale ingreep of nieuwe techniek.
Aanmelden
Mensen die hun lichaam ter beschikking willen stellen kunnen zich aanmelden bij de afdeling Anatomie van het Radboudumc. Ze krijgen dan een blanco wilsbeschikking toegestuurd die ze kunnen invullen en terugsturen. Naast het Radboudumc zijn er nog zeven Anatomische instituten (Amsterdam (2), Utrecht, Leiden, Groningen, Maastricht en Rotterdam) waar stoffelijke overschotten worden aangenomen.
Niet iedereen komt in aanmerking
De Anatomische instituten kunnen hun eigen regels hanteren als het gaat om de aanname van lichamen. Het kan dus zo zijn dat iemand in Groningen wel in aanmerking komt, maar in Nijmegen niet. Deze voorwaarden hebben te maken met de behoefte die ziekenhuizen hebben.
Het Radboudumc heeft een aantal zaken die aanname van een lichaam uitsluiten:
- Overlijden in buitenland. Het lichaam kan dan niet op tijd binnen zijn van het Radboudumc.
- Overledenen met veel overgewicht.
- Transplantatie of sectie.
- Ernstige verminking van het lichaam.
- sommige dodelijke infectieziekten.
Verder moet een overledene zestig jaar of ouder zijn geworden. Er bestaat dus nooit zekerheid dat iemand na overlijden daadwerkelijk in aanmerking komt om zijn of haar lichaam ter beschikking te stellen van de wetenschap. Dat kan eigenlijk pas na het overlijden worden vastgesteld.
Geen uitvaart regelen
Wanneer een overledene wordt aangenomen wordt het lichaam binnen 24 uur na het overlijden geprepareerd. Dat wil zeggen dat het wordt klaargemaakt om bewaard te kunnen worden op de afdeling anatomie. Het ziekenhuis zal nooit mededelingen doen over wanneer en waarvoor een lichaam is gebruikt. Het kan zijn dat een lichaam gedurende een langere tijd meerdere keren wordt gebruikt. Als men het lichaam niet meer kan gebruiken worden de menselijke resten gecremeerd tegelijk met de resten van andere overledene. Het is niet mogelijk voor de familie om te beschikken over de as, ook zal men niet horen wanneer de overledene wordt gecremeerd. De familie neemt afscheid op het moment dat de overledene wordt overgebracht naar het ziekenhuis, daarna zullen ze de overledene nooit meer te zien krijgen.
In principe is het dus zo dat er geen uitvaart geregeld hoeft te worden. Daarmee wordt wel behoorlijk wat geld bespaard omdat er niets geregeld hoeft te worden. Soms kiest de familie ervoor om alsnog een uitvaart te houden, maar dan zonder dat het lichaam van de overledene daarbij aanwezig is. Men kan dat oplossen door een foto van de overledene centraal op te stellen.
Soms denken mensen dat ze alles helemaal hebben geregeld als ze aangeven dat ze hun lichaam ter beschikking stellen. Maar dat is niet het geval, want men kan nooit weten of het lichaam uiteindelijk geaccepteerd zal worden. Als het Radboudumc het lichaam niet kan gebruiken zullen de nabestaanden dus gewoon moeten zorgen voor de uitvaart. Mensen doen er dus verstandig aan om hun eventuele uitvaartverzekering niet direct op te zeggen als ze zich aanmelden bij de afdeling anatomie.
Kijk voor meer informatie op de website van het website van het Radboudumc. Op deze site is ook te zien of er een aannamestop is. Wanneer het Radboudumc genoeg lichamen heeft zal er een aannamestop volgen.
Contact:
Radboud Anatomie
Geert Grooteplein 21
6525 EZ NIJMEGEN
Tel: 024-361 33 41
Lees ook het artikel Monument lichaamsdonoren.